Informatie over het ras Blauwe Russen
Bronnen: Encyclopedie van de kat van Dr. Bruce Fogle en eigen waarneming.
Op deze pagina vindt u informatie over de blauwe russen. De geschiedenis van de blauwe rus, het karakter, de kenmerken met o.a. het lichaam: de kop en de standaard.
Maar ook de kleuren, zoals bijvoorbeeld: de blauwe rus, de witte rus, de zwarte rus, de tabby rus en de blue point rus.
De geschiedenis van Blauwe Russen
Volgens de legende stamt de Russisch Blauw van scheepskatten die van de haven van Archangel in de 19de eeuw naar Engeland kwamen. Harrison Weir noemt ze in zijn boek “Our Cats” uit 1893 bij naam, maar vanaf de Russische Revolutie (1917 tot 1948) stonden ze bekend als Foreign (uit den vreemde) Blues. De moderne Russisch Blauw heeft bloedlijnen van de Brits Blauw en zelfs van de Blue Point Siamees: het gevolg van Zweedse en Britse pogingen het ras in de jaren ’50 te doen herleven.
In Nieuw Zeeland en Europa zijn er ook zwarte en witte versies ontwikkeld, die geaccepteerd worden in Groot Brittannië en Australië, maar niet door de Fife of de Amerikaanse CFA. De onafhankelijke verenigingen accepteren de witte en zwarte variant wel.
Het karakter
Het oorspronkelijk tot deze groep behorende ras is de enigszins terughoudende en waardige Russisch Blauw. Hij is voorzichtig en gevoelig voor veranderingen in zijn omgeving en beheerst bij vreemden. Ondanks dat het fokken van Blauwe Russen al een langere geschiedenis kent is het ras qua karakter niet veel veranderd. Een Blauwe Rus is bescheiden, ze zijn erg lief en intelligent en ze zijn heel graag bij je. De Blauwe Rus houdt vooral van de mensen in zijn/haar directe omgeving en zijn minder toeschietelijk naar vreemden.
Kenmerken van de Blauwe Rus
Zijn meest levendige kenmerken zijn de dikke glanzende vacht en de smaragdgroene ogen. De zachte, dichte, isolerende vacht voelt apart aan en wordt in de Britse standaard ‘het werkelijke criterium van de Blauwe Rus’ genoemd.
De typische oogkleur is van recenter datum. De eerste Russisch Blauw, in het Westen tentoongesteld in The Crystal Palace-show in Engeland in 1871, had gele ogen. Pas in 1933 werd in de standaard vermeld dat de oogkleur ‘zo helder groen mogelijk’ moest zijn. (toen heette de tentoongestelde Russisch Blauwe katten nog the Foreign Blue) Het is een lief ras, niet destructief en ideaal gezelschap in huis.
Het lichaam
Grisaille’s Brilliant Performer, het lichaam zoals het hoort
Het lichaam is relatief lang en mag niet te grof of te fijn ogen. Goed gespierd, maar nooit gedrongen of zwaar. De belijning is lang en elegant. De poten zijn lang maar niet tenger en de kleine voeten zijn ovaal. De staart is van gemiddelde lengte en loopt toe in een afgeronde punt.
De vacht is dubbel met een zeer dichte ondervacht en moet van de huid afstaan. De vachtstructuur van deze kat is met geen enkel ander ras te vergelijken. De kat heeft zo’n mooie glans over zijn vacht omdat de haarpunten kleurloos zijn. Dat geeft de vacht een enorme glans als de zon er op schijnt. Eigenlijk is het gewoon de weerkaatsing van het licht in de pigmentloze haarpunten.
De kop
Het hoofd is langer van de oren naar de ogen dan van de ogen naar de neus. De neus heeft een zo recht mogelijk profiel zonder stop. Het hoofd is breed, gematigd wigvormig en mag niet te lang zijn. De oren zijn hoog aangezet, breed aan de basis en redelijk groot: ze lopen in een punt toe.
De binnenzijde van de oren is niet of nauwelijks behaard. De ogen zijn groot amandelvormig en staan wijd uiteen. De kin is sterk en de snorhaarkussentjes moeten vol zijn. De hals is lang en krachtig.
De standaard
De standaard verschilt per continent een beetje. Zie onderstaand de verschillen:
De Amerikaanse CFA standaard
De Europese Fife standaard
De Engelse GCCF standaard
Om gezond en gevarieerd te fokken bestaat de mogelijkheid om de verschillende type’s met elkaar te kruisen, wat ook veel gebeurd.
Verschillende kleuren van Blauwe Russen
Blauwe russen komen in 4 verschillende vachtkleuren voor plus 2 tabby varianten.
Blauwgrijs is de meest erkende, bekende en geliefde kleur.
De kat dankt hier natuurlijk niet voor niets haar naam aan!
En het is niet voor niets dat de Fife en de CFA alleen de blauwe versie erkennen. De kat is van origine blauw. De Fife en de CFA maken hier echt een issue van!
Een andere kleur en ook het langhaar gen in het ras is niet toegestaan!
Maar zoveel mensen zoveel wensen en er worden ook katten van dit ras gefokt met een zwarte of witte vacht. Dit resultaat is bereikt door in te kruisen met witte of zwarte huiskatten. Je kunt dat soms een beetje zien aan de vachtstructuur, die is namelijk niet altijd zo dubbel als die van de Blauwe Rus. Dat is een erfenis van het inkruisen van de huiskatten in het verleden.
Maar natuurlijk doen de fokkers van de Zwarte en Witte Rus ook heel erg hun best om tot een mooi resultaat te komen en om die mooie dubbele vacht erin te fokken. Maar dat is voor hen niet eenvoudig. Ze werken met een wat kleinere genenpoel en krijgen in de regel niet veel medewerking van de wel erg standvastige Blauwe Russen fokkers. Dit terwijl Witte en Zwarte Russen fokken juist veel kennis verlangt.
In Australië zijn er fokkers die een Rus met een tabby tekening hebben ontwikkeld. Dat is schitterend, maar ook dit type wordt hier door geen enkele vereniging erkend. Toch zijn er in Australië fokkers die dit type al meer dan 30 jaar fokken.
Af en toe worden er ook Blauwe Russen met een point tekening geboren. Dat is ook erg mooi, maar deze worden door geen enkele vereniging erkend. Over het ontstaan van deze kleur meer onder aan deze pagina.
Blauwe Russen
De vacht van blauwe russen behoort blauwgrijs en zo egaal en zuiver mogelijk van kleur te zijn met een zilverachtige schijn. Hierdoor glimt de vacht. Het is ideaal als het blauw is doorgekleurd tot aan de haarwortel. Spooktekeningen en witte haren worden op tentoonstellingen als fout aangemerkt.
Witte vlekken mag helemaal niet.
Bij kittens komen spooktekeningen (ghostmarks) nog wel eens voor, maar die verdwijnen in de regel voor het kitten 1 jaar oud is. Heel af en toe duurt het iets langer, maar bijna altijd verdwijnt het.
De neus en de voetzolen zijn eveneens blauwgrijs en de ogen behoren intens groen te zijn. Smaragdgroen om precies te zijn. Maar natuurlijk zijn er diverse nuances in deze kleur groen.
Gele ogen of teveel gele nuances in de ogen worden als fout gezien. Soms duurt het een paar jaar voordat de felle groene oogkleur zich uiteindelijk ontwikkeld heeft.
De Witte Rus
De Witte Rus is zuiver wit, met roze neusspiegel en roze voetzooltjes: de ogen zijn groen, odd-eyed (één groen en één blauw oog) of blauw.
Ook de Witte Rus is een mooie variant van de Blauwe Rus.
Er zijn wel eens liefhebbers van het ras die het leuk vinden om naast een Blauwe Rus ook een Witte Rus te hebben.
Dat is dan een moeilijke opgaaf, want is blauw al een klein ras, de witte versies zijn helemaal moeilijk te vinden.
Omdat dit ras niet geaccepteerd is door de Fife en de CFA (maar wel door de TICA, de GCCF en de onafhankelijke verenigingen) en daardoor een heel klein ras is vraagt het fokken heel veel deskundigheid. Zeker ook omdat bij witte katten nog wel eens doofheid voorkomt.
Om deze reden bijvoorbeeld mag je twee witte katten nooit met elkaar kruisen. Daarom is het verstandig hiervoor naar een goede fokker te gaan die weet wat hij aan het doen is en hoe hij de witte variant zorgvuldig moet fokken.
De Zwarte Rus
De Zwarte Rus is zuiver zwart, met een donker neusleertje en donkere voetzolen.
Ook deze kleur heeft de kenmerkende groene ogen.
Ook een zwarte Rus is zeldzaam en net als de Witte Rus niet geaccepteerd door de Fife en de CFA. Maar wel door de TICA, de GCCF en de onafhankelijke verenigingen.
Zwart is natuurlijk ook een hele mooie variant van de Blauwe Rus en een effen zwarte kat heeft iets mystieks. Er gaan veel mythen en legende’s over zwarte katten waar we in de huidige tijd niet meer in geloven, maar veel mensen zijn nog steeds gebiologeert van een zwarte kat.
Ook hiervoor geldt dat er in Nederland weinig fokkers zijn van dit type.
De Tabby Rus
Tot voor kort hadden we hier nog nooit van gehoord. Russen zijn in onze beleving effen. Of ze nu blauw, wit of zwart zijn in Europa vindt je geen blauwe russen met een andere tekening dan effen.
Nu wordt de wereld in onze beleving steeds kleiner, want we reizen meer en Internet laat je zaken zien die eerst niet binnen je bereik lagen.
Zo bestaan er in Australië Tabby Russen.
Niet alleen blue tabbies zoals op de afbeelding, maar ook brown tabbies.
De Australische fokker fokt ze al meer dan 30 jaar en heeft er een hele duidelijke filosofie over. En in Australië zijn ze door de plaatselijk GCCF geaccepteerd.
Het schijnt een natuurlijke mutatie van de Blauwe Rus te zijn.
En dat kan heel goed, want alle katten zijn in de basis tabbies.
De tabby tekening wordt normaliter overheerst door de uiteindelijke kleur, maar onder dat grijze vernislaagje zit doodgewoon een tabby, ongeacht het ras.
Bij jonge Blauwe Russen kun je dat in het eerste levensjaar ook goed zien, want veel jonge Blauwe Russen hebben zoals ze dat in vaktermen noemen nog “spooktekeningen” oftewel “gosthmarks”, wat gelukkig verdwijnt als ze ouder worden.
In Australië heeft men daar iets mee gedaan en het resultaat is adembenemend mooi.
De Blue Point Rus
Zoals u bovenaan deze pagina kunt lezen hebben de Engelse en de Zweedse fokkers in de jaren 50 de Blue Point Siamees ingekruisd om het ras te doen herleven. In die tijd kwam er weinig meer uit Rusland en na de 2e wereldoorlog oorlog waren er veel raskatten verdwenen.
De Blue Point Siamees bood een oplossing, omdat het oude type Siamees indertijd de Blauwe Rus qua type benaderde hebben fokkers hier dankbaar gebruik van gemaakt. Wel hebben de toenmalige fokkers heel erg hun best gedaan om de oorspronkelijke eigenschappen van de Rus te behouden. En met succes.
Het inkruisen van de Blue Point Siamees heeft echter een hele bijzondere eigenschap gehad. En dat is dat het Blue Point gen latent in het ras aanwezig bleef.
Het Blue Point gen is een recessief gen, wat inhoudt dat je in zijn algemeenheid kunt zeggen dat de effen kleur in de meeste gevallen overheerst.
Het kan alleen naar buiten komen als je 2 dragers van het gen met elkaar kruist. Dan heb je 25% kans dat er een Blue Point Rusje uitkomt.
Statistisch is dat zo, maar zelfs dan kan het gebeuren dat het zich nog steeds niet openbaart.
Omdat raszuivere dieren binnen de Europese populatie de overhand hebben gehad is het ook langzaam weer uit het ras verdwenen. Maar een reccessief gen kan wel jaren in een ras achterblijven zonder dat je het merkt.
Wat Europese fokkers hebben gedaan toen er weer genoeg Blauwe Russen waren om mee te fokken is; van alle dieren waar het Blue Point gen zich openbaarde de ouderdieren elimineren voor de fok. D.w.z. steriliseren of castreren. Zo is het Blue Point gen weer grotendeels verdwenen uit de Europese lijnen.
Blauwe Rus fokkers vonden het gezien de Europese standaard en het van origine niet voorkomen van deze kleur in Russische lijnen ongewenst.
De laatste jaren is er echter een behoorlijke instroom van dieren uit Amerikaanse lijnen. Dit omdat het Amerikaanse type bijzonder mooi is.
De historie van het Amerikaanse type Blauwe Rus laat echter zien dat deze grotendeels ontstaan is vanuit Engelse en Zweedse achterlijnen.
Als je de geschiedenis van de Blauwe Rus in Amerika binnen de CFA leest dan begrijp je al snel wat er is gebeurd.
In Amerika is men begonnen met een voor zo’n groot land relatief kleine genenpoel, wat logisch is, want het ras komt van oorsprong vanuit een ander continent en het importeren van dieren was ook in die tijd een zeldzame en exclusieve bezigheid. En de dieren die naar Amerika gingen waren gezien hun afkomst vaak juist die dieren die het Blue Point gen in zich droegen.
Hier kun je zien met hoeveel dieren men daar is gestart en als je weet hoe strikt de eisen van de CFA zijn voor de toelating van Blauwe Russen binnen het stamboek dan kun je je al snel voorstellen dat het daar totaal onmogelijk was om het Blue Point gen uit het ras te elimineren.
Amerikanen doen daar ook helemaal niet geheimzinnig over. Het is zelfs zo dat als je kenners uit fokkerskringen aldaar hun mening vraagt, zij zullen vertellen dat het ras zoveel goede fokdieren zou verliezen als je de dragers zou elimineren, dat de genenpoel voor hen gewoon te klein wordt om goed en gezond mee te fokken.
Invoer van nieuwe dieren vanuit Rusland of Europa is voor hen decennialang geen optie geweest omdat wij vaak nog fokten met foundation katten in onze lijnen. Foundation katten zijn dieren die na de ’70 jaren nieuw op stamboom gekomen zijn. (deze dieren kwamen allemaal uit de Oostblok landen en hadden voorheen geen stamboom) Gezien de strikte CFA eisen was het voor hen onmogelijk hier gebruik van te maken, omdat binnen de CFA katten 7 generaties op stamboom moeten staan.
Concreet betekend dat, dat als je een dier uit Amerika haalt en je wilt geen Blue Point drager, je eigenlijk beter kunt testen. Amerikaanse fokkers doen dit graag voor je en het is tegenwoordig betaalbaar en eenvoudig. Als u op bijgaande link klikt kunt u zien hoe zo’n rapport eruit ziet. Deze is bijvoorbeeld van mijn Grisaille’s Brilliant Performer, die dus geen drager is.
Niet iedereen doet dat en zo zien we zo af en toe binnen de Europese lijnen nog weer eens een Blue Point Rusje verschijnen.
Heel schattig en ook heel exclusief. Er zijn zelfs liefhebbers voor die er de halve wereld voor afstruinen om er één te bemachtigen en daar ook veel geld voor willen betalen. Maar gezien het feit dat het Blue Point gen oorspronkelijk niet thuis hoort in de Blauwe Rus is het voor het ras eigenlijk ongewenst.
Dit in tegenstelling tot Witte, Zwarte en Tabby Russen die in de natuurlijke populatie rond Archangel waarschijnlijk wel voor zijn gekomen.
Maar het Blue Point gen komt oorspronkelijk helemaal niet uit het gebied rond Arhangel maar uit Thailand, dus hoort eigenlijk niet in het ras.
Maar om eerlijk te zijn is een Blue Point Rusje niet minder Rus dan zijn blauwe broertje of zusje uit hetzelfde nest.
Het is gewoon een echte Rus, het enige verschil is de kleur.